लाकडी घाण्यातून काढलेलं तेल म्हणजे काय?
लाकडी घाण्यातून (कोल्ड प्रेस्ड) काढलेलं तेल ही भारतातली पारंपरिक पद्धत आहे, ज्यामध्ये कोणताही रासायनिक प्रक्रिया न करता व कमी तापमानात तेल काढलं जातं. ही प्रक्रिया आरोग्यदृष्टीने अत्यंत फायदेशीर मानली जाते कारण यामध्ये तेलाचे नैसर्गिक गुणधर्म जपले जातात.
लाकडी घाणा म्हणजे काय?
लाकडी घाणा ही एक पारंपरिक यंत्रणा आहे जिथे लाकडाच्या गोल पट्ट्यांच्या सहाय्याने बियाण्यांपासून तेल हळूहळू काढले जाते. या प्रक्रियेमुळे घर्षण कमी होते आणि तापमानही कमीच राहते, त्यामुळे जीवनसत्त्वं (Vitamins), अँटीऑक्सिडंट्स आणि खनिजे (Minerals) टिकून राहतात.
या तेलाचे फायदे
- आरोग्यास पोषक: जीवनसत्त्व E, A आणि आवश्यक फॅटी अ‍ॅसिड्स असतात.
- केमिकल-फ्री: कोणताही सॉल्व्हेंट, प्रिझर्वेटिव्ह किंवा कृत्रिम गंध नसतो.
- पचनास सोपे: नैसर्गिक असल्याने पचनक्रिया सुरळीत ठेवतो.
- हृदयासाठी फायदेशीर: कोलेस्टेरॉल संतुलनात मदत.
- त्वचेसाठी उपयुक्त: त्वचा मऊ आणि तेजस्वी ठेवण्यासाठी उपयोगी.
लाकडी घाण्यातून काढलेल्या तेलाचे प्रकार
शेंगदाणा तेल, सूर्यफूल तेल, मोहरी तेल, तीळ तेल, खोबरेल तेल, करडई तेल, जवस तेल, बदाम तेल.
याची ओळख कशी पटवायची?
- सुगंध नैसर्गिक आणि सौम्य असतो.
- तेल चिकट वाटत नाही.
- रंग थोडासा गडद किंवा मळकटसर असतो.
- थंड हवामानात गडद होण्याची शक्यता — ही चांगल्या तेलाची खूण.
कोणासाठी उपयुक्त?
हे तेल सर्व वयोगटासाठी उपयुक्त आहे. लहान मुलांपासून वृद्धांपर्यंत, सर्वांसाठी ते आरोग्यदायी आहे. स्वयंपाकात वापरल्यास ते अन्नाचं पोषणमूल्य वाढवतं.
निष्कर्ष
लाकडी घाण्यातून काढलेलं तेल ही आपल्या परंपरेतून मिळालेली एक अमूल्य देणगी आहे. हे केवळ अन्नपदार्थांसाठी नव्हे तर आरोग्य, त्वचा व केस यासाठी देखील प्रभावी ठरते. आजच्या यांत्रिक युगात ही जुनी पण परिणामकारक पद्धत पुन्हा स्वीकारण्याची वेळ आली आहे.